THÂN PHẬN NGƯỜI CẦM PHẤN TRONG NHỮNG CƠN SUY THOÁI CỦA NỀN GIÁO DỤC

THÂN PHẬN NGƯỜI CẦM PHẤN TRONG NHỮNG CƠN SUY THOÁI CỦA NỀN GIÁO DỤC

(Bài phát biểu tại ĐH CNVC sáng 31-8-2013)

Kính thưa tất cả các đồng chí!

Tôi xin bàn về “Thân phận người cầm phấn, trong những cơn suy thoái của nền GD”.

Phải nói rằng, từ 1975 tới nay, nền GD nước ta trầm kha trong sự suy thoái. Trong sự suy thoái kéo dài đó, có những cơn cấp tính. Và trong những cơn suy cấp đó, đáng thương nhất là thân phận của những người cầm phấn. Tôi xin nói về ba cơn suy thoái của nền GD mà tôi biết.

Cơn suy thoái thứ nhất, là giai đoạn 1976-1983. Đó là giai đoạn mà giáo viên đói cơm rách áo hơn cả nông dân. Mỗi tháng, họ được 2kg gạo, còn lại là tất cả các thứ “tạp pí lù” có tên gọi mỹ miều là “chất độn”.

Thửa đó, tôi là GV của trường VHVL Cao Thắng. Vì là trường VHVL, nên mỗi GV được “phân phối” 2 thước đất trồng lạc. Nhà trường có 3 ha đất và một đàn bò 30 con. Không có tiền mua phân hóa học, các thầy cô phải đi nhặt phân tươi. Mà phân còn tươi, là thứ không hợp với lạc. Chiều theo nguyện vọng của HĐGV, BGH nhà trường “đặc cách” xuất kho một hố phân hoai, để ưu tiên cho thầy cô “cải thiện đời sống”.

Trong cuộc họp công đoàn, để bàn phương án “ăn chia”, thầy Hà Học Quát thư ký công đoàn cáo ốm. Khi chúng tôi đến thăm, thấy thầy đang nằm khóc. Người thầy giáo già đó đã khóc cho tất cả chúng tôi, khóc cho thân phận của người đi dạy, trong một hoàn cảnh bi thương, là “ăn chia cứt bò”.

Mà thời đó, thân phận giáo viên quả đáng thương. Cửa hàng TP Choi, có lần thông báo: “Bán thịt cho CB CNVC, kể cả giáo viên”. Nghĩa là trong thời đó, trong mắt mọi người, giáo viên chưa đủ “tư cách” là CB CNVC!

Cơn suy thoái thứ hai, của những thập niên 90, là hậu quả của những cơn “Cải cách, đổi mới GD” triền miên. Cảnh “nồi da xáo thịt” xảy ra, khi chuyển từ hệ 10 năm sang hệ 12 năm. Do “mất đi một lớp”, xảy ra nạn thừa giáo viên. Và “những kẻ cầm phấn” đáng thương, lại ngồi chà xát nhau, bình ra “những người yếu kém chuyên môn” để đẩy xuống dạy cấp 2.

Bây giờ nhìn lại, ai cũng nhận thấy, những người “yếu kém” bị chuyển đi thơì đó, hóa ra lại là những người giỏi giang, ưu tú của ngành giáo. Thầy Đạt, cô Bích, ngay sau khi trở lại cấp 3, giật luôn giải nhất và giải 3 trong kì thi GVG tỉnh. Thầy Tuân, thầy Hoài, thầy Yên khi trở lại, trở thành HT, HP các trường cấp 3. Thầy Cảnh, nay là phó CT huyện phụ trách công tác GD của toàn huyện. Thầy Cường, cô Oanh ở lại cấp 2, trở thành các trụ cột CM của  phòng GD. Điều này chứng tỏ, tất cả các cuộc họp, tất cả sự bình xét từ dưới lên trên, và quyết định “thanh lọc” người cầm phấn thời đó của lãnh đạo GD các cấp, là một thất bại thảm hại.

Cơn suy thoái thứ ba, là cơn suy thoái đang xảy ra hiện nay. Gọi là “suy thoái” vì cả “đầu vào” lẫn “đầu ra” của GD PT đang khủng hoảng trầm trọng. Học sinh cấp 1, cấp 2 ngày càng giảm, kéo theo sự dôi dư giáo viên và sự thất nghiệp của SV SP. Trường ĐH mở ra như nấm, nhưng sinh viên TN ĐH xong, lại không có việc làm.

Trong cơn suy thoái này, những người quản lý GD lại nghĩ ra chuyện “Luân chuyển giáo viên”.

Đời sống giáo viên hiện nay hết sức khó khăn. Vì vậy, ngoài giờ lên lớp, họ phải bám lấy công việc gia đình như một cứu cánh. Vì vậy, bị luân chuyển là một mối đe dọa thật sự với họ.

Tôi có đứa cháu, là GV cấp 1, hễ cứ sắp ngày lễ ngày Tết là phải chầu chực trước ngõ các vị tổ chức, chỉ là tìm lúc rảnh khách để chớp thời cơ vào nói một câu chúc sức khỏe. Không có chuyện luân chuyển, sẽ không có sự “chúc sức khỏe” đó đâu, các đồng chí ạ.

Về chuyện luân chuyển này, tôi xin chuyển tới các đại biểu của Sở GD hai câu hỏi.

Thứ nhất là, nếu vì quan tâm đến các giáo viên ở miền núi lâu năm, cần được chuyển về xuôi, tại sao không bắt đầu từ họ. Nghĩa là, tại sao không thống kê xem có bao nhiêu người xin về xuôi, và họ xin về đâu. Trong khi trước tiên, cấp trên lại ngồi bàn chuyển người đí.

Câu hỏi thứ hai là, tại sao không tạo ra các chính sách thu hút, khuyến khích giáo viên lên công tác tại vùng khó. Theo tôi biết, hiện nay giáo viên rất muốn về công tác tại vùng 135. Tại sao không dùng các khoản chi khác, ví dụ như du lịch, tham quan, hội thảo... để thu hút khuyến khích giáo viên.

Và cuối cùng, điều mà tôi băn khoăn nhất là. Tại sao, trong những lúc khó khăn, các chính sách của ngành GD không là chỗ dựa của giáo viên, mà có vẻ như là, các chính sách đó cố làm điều ngược lại.

Xin cảm ơn các đồng chí!