THÂN PHẬN NGƯỜI CẦM PHẤN TRONG NHỮNG CƠN SUY THOÁI CỦA NỀN GIÁO DỤC

THÂN PHẬN NGƯỜI CẦM PHẤN TRONG NHỮNG CƠN SUY THOÁI CỦA NỀN GIÁO DỤC

(Bài phát biểu tại ĐH CNVC sáng 31-8-2013)

Kính thưa tất cả các đồng chí!

Tôi xin bàn về “Thân phận người cầm phấn, trong những cơn suy thoái của nền GD”.

Phải nói rằng, từ 1975 tới nay, nền GD nước ta trầm kha trong sự suy thoái. Trong sự suy thoái kéo dài đó, có những cơn cấp tính. Và trong những cơn suy cấp đó, đáng thương nhất là thân phận của những người cầm phấn. Tôi xin nói về ba cơn suy thoái của nền GD mà tôi biết.

Cơn suy thoái thứ nhất, là giai đoạn 1976-1983. Đó là giai đoạn mà giáo viên đói cơm rách áo hơn cả nông dân. Mỗi tháng, họ được 2kg gạo, còn lại là tất cả các thứ “tạp pí lù” có tên gọi mỹ miều là “chất độn”.

Thửa đó, tôi là GV của trường VHVL Cao Thắng. Vì là trường VHVL, nên mỗi GV được “phân phối” 2 thước đất trồng lạc. Nhà trường có 3 ha đất và một đàn bò 30 con. Không có tiền mua phân hóa học, các thầy cô phải đi nhặt phân tươi. Mà phân còn tươi, là thứ không hợp với lạc. Chiều theo nguyện vọng của HĐGV, BGH nhà trường “đặc cách” xuất kho một hố phân hoai, để ưu tiên cho thầy cô “cải thiện đời sống”.

Trong cuộc họp công đoàn, để bàn phương án “ăn chia”, thầy Hà Học Quát thư ký công đoàn cáo ốm. Khi chúng tôi đến thăm, thấy thầy đang nằm khóc. Người thầy giáo già đó đã khóc cho tất cả chúng tôi, khóc cho thân phận của người đi dạy, trong một hoàn cảnh bi thương, là “ăn chia cứt bò”.

Mà thời đó, thân phận giáo viên quả đáng thương. Cửa hàng TP Choi, có lần thông báo: “Bán thịt cho CB CNVC, kể cả giáo viên”. Nghĩa là trong thời đó, trong mắt mọi người, giáo viên chưa đủ “tư cách” là CB CNVC!

Cơn suy thoái thứ hai, của những thập niên 90, là hậu quả của những cơn “Cải cách, đổi mới GD” triền miên. Cảnh “nồi da xáo thịt” xảy ra, khi chuyển từ hệ 10 năm sang hệ 12 năm. Do “mất đi một lớp”, xảy ra nạn thừa giáo viên. Và “những kẻ cầm phấn” đáng thương, lại ngồi chà xát nhau, bình ra “những người yếu kém chuyên môn” để đẩy xuống dạy cấp 2.

Bây giờ nhìn lại, ai cũng nhận thấy, những người “yếu kém” bị chuyển đi thơì đó, hóa ra lại là những người giỏi giang, ưu tú của ngành giáo. Thầy Đạt, cô Bích, ngay sau khi trở lại cấp 3, giật luôn giải nhất và giải 3 trong kì thi GVG tỉnh. Thầy Tuân, thầy Hoài, thầy Yên khi trở lại, trở thành HT, HP các trường cấp 3. Thầy Cảnh, nay là phó CT huyện phụ trách công tác GD của toàn huyện. Thầy Cường, cô Oanh ở lại cấp 2, trở thành các trụ cột CM của  phòng GD. Điều này chứng tỏ, tất cả các cuộc họp, tất cả sự bình xét từ dưới lên trên, và quyết định “thanh lọc” người cầm phấn thời đó của lãnh đạo GD các cấp, là một thất bại thảm hại.

Cơn suy thoái thứ ba, là cơn suy thoái đang xảy ra hiện nay. Gọi là “suy thoái” vì cả “đầu vào” lẫn “đầu ra” của GD PT đang khủng hoảng trầm trọng. Học sinh cấp 1, cấp 2 ngày càng giảm, kéo theo sự dôi dư giáo viên và sự thất nghiệp của SV SP. Trường ĐH mở ra như nấm, nhưng sinh viên TN ĐH xong, lại không có việc làm.

Trong cơn suy thoái này, những người quản lý GD lại nghĩ ra chuyện “Luân chuyển giáo viên”.

Đời sống giáo viên hiện nay hết sức khó khăn. Vì vậy, ngoài giờ lên lớp, họ phải bám lấy công việc gia đình như một cứu cánh. Vì vậy, bị luân chuyển là một mối đe dọa thật sự với họ.

Tôi có đứa cháu, là GV cấp 1, hễ cứ sắp ngày lễ ngày Tết là phải chầu chực trước ngõ các vị tổ chức, chỉ là tìm lúc rảnh khách để chớp thời cơ vào nói một câu chúc sức khỏe. Không có chuyện luân chuyển, sẽ không có sự “chúc sức khỏe” đó đâu, các đồng chí ạ.

Về chuyện luân chuyển này, tôi xin chuyển tới các đại biểu của Sở GD hai câu hỏi.

Thứ nhất là, nếu vì quan tâm đến các giáo viên ở miền núi lâu năm, cần được chuyển về xuôi, tại sao không bắt đầu từ họ. Nghĩa là, tại sao không thống kê xem có bao nhiêu người xin về xuôi, và họ xin về đâu. Trong khi trước tiên, cấp trên lại ngồi bàn chuyển người đí.

Câu hỏi thứ hai là, tại sao không tạo ra các chính sách thu hút, khuyến khích giáo viên lên công tác tại vùng khó. Theo tôi biết, hiện nay giáo viên rất muốn về công tác tại vùng 135. Tại sao không dùng các khoản chi khác, ví dụ như du lịch, tham quan, hội thảo... để thu hút khuyến khích giáo viên.

Và cuối cùng, điều mà tôi băn khoăn nhất là. Tại sao, trong những lúc khó khăn, các chính sách của ngành GD không là chỗ dựa của giáo viên, mà có vẻ như là, các chính sách đó cố làm điều ngược lại.

Xin cảm ơn các đồng chí!

LƯƠNG ĂN CƯỚP VÀ ĂN CƯỚP LƯƠNG

LƯƠNG ĂN CƯỚP VÀ ĂN CƯỚP LƯƠNG

Cướp và lương, có vẻ không liên quan với nhau.

Ấy thế mà, thường nghe chuyện lương ăn cướp và ăn cướp lương!

“Lương ăn cướp” thì nói nhiều rồi. Mình đã viết hẳn một bài “Lương ăn cướp”, về chuyện lương khủng của EVN. Thế mà năm nay, lại tòi ra chuyện lương 2,6 tỷ/ năm, của mấy sếp cấp thoát nước TP HCM.

Không cần nói đi nói lại, ai cũng biết tiền đó là tiền ăn cướp, lương đó là lương ăn cướp.

Còn chuyện ăn cướp lương thì lại diễn ra trường kì, năm này qua năm khác, mọi lúc mọi nơi.

Cướp lương chính là kiểu trừ lương hàng tháng của giáo viên. Khi thì lũ lụt, khi thì thiên tai, khi lại ủng hộ người nghèo, khi giao thông, khi thì thủy lợi... Thậm chí, đã có khi, giáo viên phải góp lương để xây nhà nghỉ ở bãi biển Thiên Cầm.

Mà tiền bị trừ có ít đâu. Có lúc thì một ngày lương, khi thì hai ngày lương, ai công tác càng lâu năm, thì số tiền phải “đóng” lại càng nhiều.

Nói là tiền “đóng” tự nguyện, nhưng lại bổ theo chỉ tiêu, rồi lấy tổng số tiền góp làm tiêu chí thi đua cho đơn vị. Bởi thế, ai ai cũng miễn cưỡng “đóng” cho yên chuyện. (Nếu ở cơ quan mà làm thùng quyên tiền như ở đền chùa, không biết rồi có ai góp đồng nào hay không)

Vì vậy, quyên góp kiểu nửa ép buộc đó, nên gọi là: ăn cướp lương!

SỢ NHẤT, GHÉT NHẤT VÀ THÍCH NHẤT

SỢ NHẤT, GHÉT NHẤT VÀ THÍCH NHẤT

Có người hỏi mình từ lâu, là giáo viên sợ nhất điều gì, ghét nhất việc chi và thích nhất là được mần chi?

Sau thời gian dài tham khảo nhiều đồng nghiệp đủ mọi lứa tác, mình mạo muội tổng hợp lại như sau:

- Giáo viên sợ nhất là bị thuyên chuyển. Nghề giáo cũng như nghề nông, mà thầy giáo thường cũng kiêm nghề nôg, vì vậy cần nhất là « an cư lạc nghiệp ». Điều tối thiểu này, ai ai cũng biết. Vì vậy, bị thuyên chuyển, luôn là nỗi ám ảnh của những người đứng trên bục giảng.

- Giaó viên ghét nhất thường là phải chầu chực trước nhà quan chức ngành. Không để chia vui, chẳng phải chia buồn, mà chỉ là để trao chút « cây nhà lá vườn ». Những ngày lễ Tết, có khi phải chờ từ tinh mơ, đến chiều tối mới có cơ hội lọt vào nhà.

- Giáo viên thích nhất mần chi ư ? Không ai nói ra, nhưng mình đoán là ai cũng thích được làm cán bộ tổ chức trong một vài ngày, nhất là ngày lễ tết.

Chả trách, chuyện luân chuyển đang trở thành một hoạt động quan trọng hàng đầu của ngành GD ta !

MÙA THU

MÙA THU

Mùa thu lại đến. Những chiếc lá bắt đầu úa màu. Trời trong veo, nước trong veo, làm cho lòng người nghèo thêm hoang mang gợn sóng.

Mùa thu với riêng họ, là một mùa thu vẫn xa xăm đâu đó phía chân trời. Đối với họ, những mùa thu liên miên này, vẫn là vĩnh viễn Mùa Chi!

(Viết cho ngày tựu trường)

XÀO &XÁO

XÀO &XÁO

Mấy hôm nay, quanh mình ai cũngbàn chuyện luân chuyển. Chuyện các vị lãnh đạo địa phương luân chuyển. Ông chủ tịch sang làm phó bí, ông phó bí lên bí, rồi X sang Y, Y sang Z, Z lại về A...

Hôm qua lại nghe chuyện luân chuyển giáo viên. Tất cả các hội đồng GV THPT trong tỉnh đều phải họp bàn chuyện luân chuyển. Nơi nào cũng thừa, nhưng nơi nào cũng ngồi bình xét chuyển chuyển người.

Sáng nay vào xóm uống nước ngon, lại nghe chuyện luân chuyển. Ông anh mình, một thầy giáo văn nghỉ hưu, bảo:

- Dùng từ luân chuyển là không đúng, phải gọi là xào xáo mới đúng.

Thằng em họ của mình bĩu môi:

- Anh dạy văn, mà quê một cục. Đây là một công việc nghiêm túc và khoa học, sao lại là xào xáo?

Ông anh mình cười:

- Chú biết một mà chưa biết hai. Chú biết xào khác với xáo chỗ nào không. Xào là cách làm với các món ngon, ví dụ tim gan, thịt bò, thịt gà...Nó đã ngon, lại dùng mỡ để bao bọc cái ngon đó lại, ngoài ra còn tẩm ướp thêm gia vị vào cho nó. Vì vậy, xào là cách làm cho cái đã ngon lại càng ngon, xào làm cho cái đã béo, lại càng thêm béo.

Còn nấu xáo thì ngược lại. Xáo là tìm cách chiết chút chất bổ béo của nguyên liệu ra nước, để chan để húp. Ví dụ, món xáo măng, gà nấu xáo...thì khi ăn, chỉ có nước xáo là béo bổ. Bất luận thứ gì, đã bị nấu xáo, thì chỉ còn bã...

Vậy luân chuyển cán bộ phải gọi là xào, còn luân chuyển giáo viên thì gọi là xáo, hiểu chưa?.

Nghe đến đó, mình toát mồ hôi, cáo từ:

- Lạy các sư phụ, con xin cáo lui ạ !